Kabanata 31: Ang Mataas na Kawani
Ang mataas na kawani ng pamahalaan, isang makatarungang tao,
ay nagpasya na magbitiw sa tungkulin matapos makita ang mga katiwalian at
kawalang hustisya sa bansa.
Hindi na niya kayang tiisin ang mga kasinungalingan at pangaabuso
ng mga opisyal, kaya't nagpasya siyang tapusin ang kanyang paglilingkod sa
pamahalaan.
Ang kanyang pagbibitiw ay simbolo ng isang tao na may
malasakit sa bayan ngunit walang kapangyarihan upang labanan ang sistemang
kanyang kinasasangkutan.
Kabanata 32: Ang
Bunga ng mga Paskil
Matapos ang iskandalo ng mga paskil, maraming estudyante ang
naaresto, kabilang si Basilio. Ang mga mayayaman at makapangyarihan ay
nagtaksil sa mga inosenteng estudyante upang mailigtas ang kanilang sarili.
Si Basilio ay patuloy na nagdurusa sa loob ng bilangguan.
Naiisip niya ang kawalan ng hustisya sa kanyang sitwasyon at ang kanyang
hinanakit laban sa pamahalaan.
Sa huli, inilabas si Basilio sa tulong ni Simoun. Hindi pa
rin nawawala ang galit ni Basilio, at nagiisip siya ng paghihiganti laban sa
mga umapi sa kanya.
Kabanata 33: Ang
Huling Pahayag ng mga Naghihimagsik
Si Simoun ay patuloy sa kanyang mga plano para pasiklabin
ang rebolusyon. Inihayag niya ang kanyang mga huling plano sa ilang mga
kaalyado.
Plano ni Simoun na pasabugin ang isang malaking pagtitipon
ng mga Espanyol sa pamamagitan ng isang lampara na puno ng nitrogliserina. Ito
ang magiging senyales ng pagsisimula ng rebolusyon.
Sa huli, iniwan ni Simoun ang kanyang mga kaalyado upang
ihanda ang kanyang sarili para sa huling yugto ng kanyang plano. Nakatutok siya
sa kanyang paghihiganti
Kabanata 34: Ang
Pagtataksil
Sa kabila ng maingat na plano ni Simoun, si Isagani, na
dating kaibigan ni Basilio, ay nakatanggap ng impormasyon tungkol sa pagsabog.
Nagdesisyon si Isagani na iligtas ang mga tao sa loob ng
pagtitipon. Sa kabila ng mga implikasyon, pumasok siya sa lugar at tinapon ang
lampara sa ilog bago ito sumabog.
Dahil sa kanyang ginawa, naligtas ang mga tao, ngunit nasira
ang plano ni Simoun para sa rebolusyon. Naging bayani si Isagani sa kanyang
aksyon.
Kabanata 35: Ang
Pamamaril sa Lambak
Ang mga Espanyol ay nagkaroon ng sunodsunod na pamamaril sa
mga tao na pinaghihinalaang kasangkot sa rebolusyon. Maraming inosente ang
nadamay at napatay.
Si Simoun ay nakatakas ngunit patuloy na hinahabol ng mga
sundalo. Nagkaroon ng malawakang takot sa mga tao, at maraming inosente ang
napatay dahil sa maling akusasyon.
Ipinakita ang kawalangawa ng mga Espanyol sa kanilang
paghahanap ng mga "rebolusyonaryo," kahit na ito ay labag sa
hustisya.
Kabanata 36: Ang
Huling Oras ni Simoun
Si Simoun ay sugatan at patuloy na tumatakas mula sa mga
Espanyol. Dumating siya sa bahay ni Padre Florentino, ang liberal na pari.
Ipinagtapat ni Simoun ang kanyang tunay na pagkatao kay
Padre Florentinoโna siya ay si Crisostomo Ibarra na nagbalik upang maghiganti.
Pinagsisihan ni Simoun ang kanyang mga plano, na nauwi lamang sa pagkasawi.
Sa kanyang mga huling oras, ibinilin ni Simoun kay Padre
Florentino na itago ang kanyang kayamanan, upang magamit ito ng mga susunod na
henerasyon para sa tunay na kalayaan.
Kabanata 37: Ang
Panalangin ni Padre Florentino
Matapos ang kamatayan ni Simoun, si Padre Florentino ay
nagdasal para sa kaluluwa ng dating kaibigan. Inihayag niya ang kanyang mga
saloobin tungkol sa kalayaan at paghihimagsik.
Pinagnilayan ni Padre Florentino na ang tunay na kalayaan ay
hindi nakukuha sa dahas, kundi sa edukasyon at pagkakaisa ng mga tao.
Ang kabanata ay nagtapos sa pangako ni Padre Florentino na
ang kayamanan ni Simoun ay gagamitin lamang para sa kabutihan ng bayan at hindi
sa karahasan.
Kabanata 38: Ang
Kayamanan ni Simoun
Si Padre Florentino ay nagpasyang itapon ang mga kayamanan
ni Simoun sa karagatan. Hindi siya naniniwala na dapat gamitin ito sa karahasan
o sa pansariling interes.
Habang itinatapon ang mga kayamanan, iniisip ni Padre
Florentino ang hinaharap ng bayan. Naniniwala siya na darating ang panahon na
ang tunay na kalayaan ay makakamit ng mga Pilipino sa tamang paraan.
Ang kabanata ay nagtapos sa pagasa para sa bayan, na
bagamaโt maraming pagsubok, ay makakamit din ang tunay na kalayaan sa
pamamagitan ng edukasyon at pagkakaisa.
Kabanata 39:
Katapusan
Ang huling kabanata ay nagpapakita ng malalim na pagninilay
tungkol sa mga naganap. Ang mga pangarap ni Simoun ay hindi natupad, ngunit ang
kanyang mga plano ay nagbunga ng mga mahalagang aral para sa bayan.
Sa kabila ng kabiguan ng rebolusyon, ipinakita na may pagasa
pa rin para sa pagbabago. Ang mga tauhan tulad nina Basilio, Isagani, at Padre
Florentino ay nagpapakita ng iba't ibang mukha ng pagasa at pagkilos para sa
bayan.
No comments:
Post a Comment